Dementie en opgeslagen beelden
Een verhaal over dementie en opgeslagen beelden:
“Kortgeleden was ik bij een lezing over omgaan met probleemgedrag van mensen met dementie. De bijeenkomst vond plaats in een zaal van een luxe appartementencomplex voor ouderen. Alles zag er prachtig uit en de bijeenkomst was tot in de puntjes verzorgd. Tijdens de theepauze werden er glazen vers fruit geserveerd. Ik stond daar heerlijk van te snoepen, terwijl ik ondertussen in gesprek was met een mededeelnemer. De pauze vloog voorbij.
Ik had nog niets gedronken en wilde een kopje thee meenemen naar mijn plaats. De tafel waar de thee stond, zag er prachtig uit met een etagère met heerlijke hapjes. Uit een van de thermoskannen schonk ik heet water in een kopje en zocht toen naar theezakjes. Helaas kon ik ze niet vinden. Ik zag wel rechthoekige glimmende zakjes. Het leken van die koekjes die je vaak in een restaurant bij je koffie krijgt. Inmiddels was iedereen gaan zitten en de spreker begon weer. De druk werd bij mij een beetje groter en ik scande nogmaals de tafel, maar de theezakjes zag ik niet.”
Glimmende zakjes
“Uiteindelijk ging ik maar met een kopje heet water naar mijn plek. Gelukkig had mijn buurvrouw ook thee en ik zag dat ze het theezakje nog op haar schoteltje had staan. Ik vroeg of ik haar zakje mocht gebruiken. Dat mocht en toen viel ineens het kwartje. De zakjes die ik voor koekjes had aangezien, waren de theezakjes. Eigenlijk was dat ook wel logisch, want als je een etagère met allemaal heerlijke traktaties serveert, dan leg je daar geen koekjes in glimmende zakjes bij.”
Dementie en Opgeslagen beelden
“Wat was er nu eigenlijk gebeurd? Ik was op zoek naar een theezakje en ik had het plaatje in mijn hoofd van een papieren zakje dat bijna vierkant is, het typische theezakje. Dat plaatje correspondeerde niet met de dingen die ik op de tafel zag. Doordat ik onder tijdsdruk stond, kon ik niet meer logisch nadenken. Achteraf bekeken, zou het natuurlijk heel raar zijn dat er een etagère staat met daarnaast koekjes in folie. Ik kende die theezakjes die op koekjes leken niet. Ik had er nog nooit een beeld van opgeslagen. Van koekjes in folie had ik wel een beeld en daardoor koppelde ik de zakjes automatisch aan dat beeld dat ik in mijn geheugen had staan. Door de tijdsdruk nam ik niet de gelegenheid om me rustig te realiseren wat ik zag en om te lezen wat er op de verpakking stond.”
Theezakjes opeten
“Mensen met dementie denken ook in plaatjes. In het geval van ‘mijn’ theezakje is het niet zo dat ze automatisch geen thee meer kunnen zetten, maar ze herkennen het theezakje niet. Het plaatje dat zij hebben opgeslagen van een theezakje correspondeert niet met dit theezakje. Ik zag het theezakje aan voor een koekje. Wanneer ik dementie zou hebben, had ik het theezakje zelfs kunnen opeten, omdat ik dat theezakje dus koppelde aan mijn plaatje van een koekje. Voordat je bij iemand met dementie dus conclusies trekt, is het belangrijk om te onderzoeken wat voor plaatje hij of zij in het hoofd heeft.”
Geschreven door Hijlkje Lootsma, Dementierealist.
